خدایا از راز دل من با خبری...
می‌دانی که چقدر مطمئن بودم به استواری خودم، که فکر نمی کردم به مغلوب شدن دوباره. می‌دانی که بارها با خودم گفتم که آن هم افسانه ای بود که واقعیت نداشت و همان بهتر که فراموش شود، که مطمئن بودم فراموش شده...
پس چرا نشده خدا؟
چرا امروز باید بفهمم که هنوز هم، بعد از همه آن عبور کردن ها، جایی اشغال کرده در وجودم؟
این روزها بدجوری گنگم. هنوز گیج سالهای سپری شده ام. ترس دارم از گذر عمر. انگار سالهایی که ایران نبودم، با دور تند گذشته باشند. می‌ترسم برگردم و خیلی چیزها عوض شده باشه.
در عین گم گشتگی در زمان، احساس می کنم از حال و هوای واقعی مردمم دورم. راه ارتباطی ام، دنیای مجازی بوده که وقتی میرم ایران می فهمم هیچ نمونه خوبی از جامعه ام نیست.
من ترسو شدم این روزها. می ترسم زمان جلو بره. می ترسم از نابالغی خودم.
یکی یکی داره خاطرات کودکی یادم میاد. دو بار که بهش حسودیم شد رو خوب یادمه.
عکس بچگی مون کنار هم خنده داره، هر دو به یه نقطه دور خیره شدیم، اون با لبخند محو، من با سر بالا گرفته و لب های جمع شده.
جقدر زمان چیز غریبیه.
دیروز برگشتم.
هنوز گیجم و گمگشته. چند روز اول اقامتم در ایران هم به گیجی و گنگی گذشت، با این تفاوت که آنجا که می روم در زمان گم می شوم و یادم نمی آید که شش سال اخیر چطور گذشته و کی تقویم وقت کرده انقدر تند ورق بخورد! روزهای اول ماندن در تهران، حتی با اتاقم و وسایلش هم غریبگی می کنم. چیزهایی میبینم که یادم نیست کی و از کجا آمده اند، یا اگر یادم بیاید تعجب می کنم از عمر مثلا شش ساله شان. طوری است که انگار این سالها خوابی بوده و من ناگهان بیدار شده ام در اتاقم در تهران. انگار پیچیدگی زمان وقتی آدم فاصله مکانی پیدا می کند بیشتر می شود.
چند روزی که می گذرد کم کم عادت می کنم. دم آمدنم که می شود آنقدر عادت کرده ام که باید زور بزنم تا شماره تلفن یا رمز کارت بانکم در اینجا را به یاد بیاورم!
این سفر اما فرق هایی داشت. علی رغم سرشلوغی ها و دودندگی های زیاد، فرصتی فراهم شد تا آدمهایی را ببینم که مدتها بود ندیده بودمشان. بالاخره بعد از پنج شش سال، عروسی هم رفتم؛ آن هم نه یکی، دو تا! در یکی از عروسی ها، جمعی از معلم ها و کادر دبیرستانم را بعد از ده سال دیدم. فردایش هم در جمعی قرار گرفتم که مرا به بیست سال پیش برد. علی رغم حس غریب بازگشت به گذشته های دور، اتفاقا همین جمع های اینچنینی کمک کرد سریع تر بفهمم کجایم و از آن حالت گیجی خارج شوم.
در همان جمعی که آدمهای مربوط به بیست سال گذشته بودند، کسی بود که زمانی حول و حوش همان بیست سال پیش، کودکانه دوستش داشتم و حتی در اعماق دلم آرزویش کرده بودم. شبی که قرار بود در مهمانی، آن فرد را دوباره بعد از بیست سال ببینم با خودم فکر می کردم بعضی آرزوها بعد از بیست سال چقدر بی معنا به نظر می رسند...
اتفاقات زیادی در این سفر افتاد. تصمیم های مهمی دارم می گیرم.
کاش یادم نرود توکل و اعتماد به خدا را. از دعایتان بی نصیبم نگذارید.
سه هفته در خانه ام اینترنت تداشتم و مجبور بودم با اینترنت محدود گوشی سر کنم. این به آن معنا بود که دیدن سریال و گوش دادن موسیقی و نوحه و... تعطیل شد. گاه البته یواشکی چیز کوتاهی می‌دیدم یا گوش می‌کردم، اما همین که می‌دانستم محدودیت در حجم استفاده ام وجود دارد، مانع بهره بردن با فراغ بال می شد. در این مدت، بیشتر کتاب خواندم و شاید بیشتر با خودم حرف زدم. نداشتن ناگهانی نعمتی که دو سال و نیم تنهایی ات را با آن پر کرده ای، خلاء عجیبی در آدم ایجاد می کند. من وقتی به ایران می آیم یا کسی دور و برم است که از مصاحبتش لذت می‌برم، معمولا نیاز خیلی کمتری پیدا می کنم به وقت گذراندن در اینترنت. تازه فهمیده ام که در این چند سال دورى، وجود این دنیا، با همه آسیب هایش، مونس خوبی برای تنهایی های من بوده است.
از پنج شنبه گذشته که بالاخره شرکت ارایه دهنده اینترنت، تعمیرکار مهربانى را برای راه اندازی وای فای و تلویزیون به خانه ام فرستاد و او همه چیز را رو به راه کرد، قدر شبها زیر لحاف چپیدن و دیدن سریال های ایرانی را بیشتر می دانم. عجیب است همین منی که وقتی به ایران سفر می کنم حوصله دیدن تلویزیون ندارم، اینجا که هستم دلم خوش است به دنبال کردن بعضی سریال های ایرانی. دو روزی هم هست که روزگار جوانی می بینم. نمی توانم حسم را بگویم به این سریال و حال و هوایش. یک جور سفر در زمان و مرور خاطرات، بیش از آنکه از خود سریال لذت ببرم، از حال و هوایش حالم خوب می شود انگار.
اوضاع کار هم تغییر چندانی نکرده. کارهای زیادی هست که باید انجام شود. همکار هم که برخلاف چند ماه گذشته وارد مکالمات کوتاه کاری با من می شود و من هم جوابش را می دهم. اما در ناخودآگاهِ من، اتفاقی افتاده است که وقتی رو به رویش هستم، یک جورهایی خودم را می بازم. و این خیلی خیلی بد است. یعنی حتی وقتی یک حرف غیر منطقی می زند و من می خواهم استدلال کنم برای رد موضعش، نمی توانم به خوبی منظورم را بیان کنم و ذهنم مدام در حال حدس زدن قضاوت احتمالی او نسبت به حرفهایم است. البته در این میان، شیوه سفسطه وار او و عوض کردن موضوع بحث و بعضا موضع خودش هم بی تاثیر نیست. اما متاسفانه این حس خودکم‌بینی چنان در من ریشه دوانده که نمی توانم درجا بهش بگویم که تو که آن بار چیز دیگر گفتی. ناگفته نماند که دلیل دیگر در لحظه سکوت کردن هایم هم گرایش بی حد و حصرم به دوری از تنش است و اینکه سعی می کنم این مکالمات کوتاه کاری، دور از تقابل و اصطکاک باشد. اما به هرحال، وقتی بعد از مکالمه به بعضی حرفهایش فکر می کنم، از اینکه به نظر خودم به نحو غیر مستقیم سعی در تخریب من و شخصیتم داشته، خشمگین می‌شوم. به خصوص وقتی اینها را می گذارم در کنار رفتار بی نهایت مهربانانه و دوستانه اش با اکثر همکاران دیگر و سابقه رفتاری اش در این دوسال و اندی با خودم، دلم بیشتر می گیر. تازه در این مدت اخیر هم که مثلا رفتارش با من قهرآمیز نبوده، چندباری که چیزی لازم داشتم که او باید به دستم می رسانده یا می گفته کجاست، مدام امروز و فردا کرده و اینکه سرش شلوغ است و... خلاصه وقتی کلیت قضیه را می بینم، نه می توانم اعتماد کنم به لبخندها و نه اینکه دلم را خوش کنم که مثلا مشکلات حل شده است.
جمعه هفته پیش، مسائلی پیش آمد که بدجوری بهمم ریخت. رفتارش در مقایسه با رفتار سابقش شاید چیز خاصی نبود، اما مجموع شرایط و مقایسه برخوردش با خودم نسبت به برخوردش با بقیه، به شدت آشفته ام کرد. دوباره احساس بی ارزش بودن در من اوج گرفت و باورم شد که لابد خودم یک مشکلی دارم. شنبه بعد از نماز صبح، یادم آمد که از نیت من و او و رفتارهایمان فقط خدایمان خبر دارد. یکهو دلم قرص شد. انگار هرچه سند و مدرکی که به زور برای اثبات دعوی حقوقی ام جمع کرده باشم دیگر لازم نباشد. انگار بخواهی پیش قاضی بروی که بگوید من همه مدارک را دارم، تمام و کمال. دیگر فن بیان و هنر وکیل و هیچ چیزی نقشی نداشته باشد در نتیجه رسیدگی. چه چیزی از این بهتر؟
دیشب هم فهمیدم اشکال کارم کجاست. از وقتی خیلی
به هم ریختم که در هر اتفاقی روی عنصری تمرکز کردم که فکر کردم مسبب آن اتفاق است. انگار دوباره
غافل شدم از خدایی که او می‌خواهد و بعد می‌شود. اصلا یادم رفته که این وسط من
باید رابطه ام را با خدا تنظیم کنم نه اینکه حواسم پرت اره و اوره و شمسی کوره
بشود!
حاج اسماعیل دولابی (ره):
مؤمن مانند بچه ی دو سه ساله ای است که روی پاهای پدر و در بغل او نشسته است و به این فکر می افتد که بلند شود و بازی و جست و خیز کند و به هر جا که دلخواهش است ، برود . پدر هم مانع نمی شود و ضمن اینکه مراقب اوست ، وی را آزاد می گذارد .. بچه پس از آنکه برخاست و مقداری این طرف و آن طرف دوید ، خسته می شود و در می یابد که هیچ جا بهتر از دامان پدرش نیست ، لذا دو باره به آغوش او باز می گردد و همان جا که در آغاز نشسته بود ، می نشیند ..
مؤمن نیز پس از آنکه مقداری به اتکای اختیار خود و برای رسیدن به خواسته هایش تقلا نمود و خود را خسته کرد ، پی می برد که هیچ جا بهتر از دامان خدا و اولیائش نیست ، لذا به اختیار خود به آغوش خدا و اولیائش باز می گردد و به مقدرات الهی تن می دهد و به قضای الهی تسلیم می شود .
ارزش اختیار ما به این است که با اختیار خود ، خود را تسلیم خدا و اولیائش کنیم ..
جمعه شب دو هفته پیش بود که زنگ در خانه را زدند. من هم که بلوز شلوار گرم و نرم خوابم را پوشیده بودم و روی تخت ولو بودم، هیچ حوصله لباس پوشیدن و دم در رفتن نداشتم. با خودم گفتم کسی که با من کاری ندارد، لابد از این بچه هایی هستند که برای هالوین، در خانه ملت را می زنند. البته به جا آوردن آداب هالوین در اینجا به اندازه کشورهای انگلیسی زبان، فراگیر نیست، اما بالاخره آثارش دیده می شود. با تردید رفتم در راهروی ورودی خانه ام که سر و گوشی آب بدهم. حوصله نداشتم در را باز کنم. دوباره زنگ زدند و این بار از سایه پشت شیشه در فهمیدم که همسایه پایینی است. در را باز کردم. پدر و پسر آمده بودند، پسر مثل همیشه در نقش مترجم.
پسر گفت ما داریم اسباب کشی می کنیم و پدرم می خواست در مورد انتقال قرارداد اینترنت و آب و فاضلاب با تو صحبت کند. واحدی که من در آن هستم در واقع با واحد پایین یک خانه بوده اند که بعد در جریان بازسازی، هر کدام مستقل می شوند. برای همین کنتور آبمان مشترک است. به علاوه من وقتی آمدم برای اینکه از پیچیدگی های بستن قرارداد مربوط به اینترنت فرار کنم، از همسایه پایینی خواستم که در ازای پرداخت مبلغی از وای فای او استفاده کنم. با تعجب پرسیدم تا کی هستید؟ گفت: حداکثر تا یکشنبه. مرد همسایه گفت می خواستیم زودتر بگوییم اما انقدر شبها دیر می آمدیم در این مدت که نشد. حالم خیلی گرفته شد. رو به پسر گفتم: دلم برایتان تنگ می شود. پسر این بار بدون اینکه حرف من را ترجمه کند و منتظر جواب پدرش شود: گفت ما هم دلمان تنگ می شود...
خداحافظی کردیم و من در عین اینکه دغدغه بستن قرارداد جدید و نداشتن اینترنت برای یکی دو هفته را داشتم، فکر کردم که چقدر دلم می گیرد از رفتنشان. این اواخر خیلی کم هم را میدیدیم، اما بودنشان، حس امنیت می داد. نمی توانم انکار کنم که هم کیش بودنمان هم به هم نزدیک ترمان می کرد. وقتی پسرشان نبود ایجاد ارتباط من با این زوج، دیدنی بود. مرد همسایه، به سختی انگلیسی حرف میزد اما اگر با صبر و حوصله بهش مجال میدادی، کم کم راه می افتاد. زن همسایه اما فقط چند کلمه ابتدایی بلد بود. این اواخر او به زبان اینجا حرف میزد و من به انگلیسی. هر دویمان حرفهای همدیگر را تا حدی می فهمیدیم!. چند باری هم که مامانم آمده بود با ترکی* شکسته پکسته ای که چندین سال پیش یاد گرفته بود، حسابی با خانم همسایه دوست شده بود! و او هم خیال مادرم را جمع کرده بود که من خودم مادرم و مواظب دخترت هستم.
شنبه ظهر که از کلاس نقاشی برگشتم دیدم در حال جا دادن وسایلشان در ماشین هستند. به پسر گفتم که ببیند کی برایشان مناسب تر است که هم را ببینیم و هماهنگی های انتقال قرارداد را انجام بدهیم، گفت که الان دارند به خانه جدیدشان می روند اما شب برمی گردند یک سر. تا شب هرچه صبر کردم خبری نشد و نیامدند. چند بار رفتم در خانه شان را زدم، کسی نبود. چه حس غریبی بود نداشتن کسانی که شاید هفته ها هم نمی دیدمشان اما وجودشان مایه دل گرمی بود. یکشنبه شد و من هنوز بغض رفتن همسایه را داشتم. در این بین سعی کردم هماهنگی های اولیه برای قرارداد جدید اینترنت را بکنم. حوالی عصر فهمیدم که آمده اند که احتمالا آخرین وسایل را جمع کنند. از پنجره بالکن، حیاط را نگاه کردم. خانم همسایه گوشه ای از حیاط ایستاده بود. بغضش را از پشت سرش هم می توانستم ببینم. کمی ایستاد و اطراف حیاط را نگاه کرد. بعد راه افتاد سمت میز پر گلدان وسط حیاط و دستی به سر و روی گلها و گیاهان کشید. موبایلش را در آورد و از چند زاویه عکس گرفت. دور تا دور حیاط پر از گلدان های شمعدانی رنگی بود. از گوشه دیواری که گلدانها کنارش ردیف شده بودند شروع کرد به چیدن برگهای زرد گلدانها. بعد انگار که یکهو یادش آمده باشد، از هر گلدان یک قلمه کوچک جدا کرد. با وسواس و طمانینه جلو می رفت و سعی می کرد گلدانی را جا نیندازد. رسید به وسط حیاط و گلدانهای روی میز. همین طور که نوازش می کرد هر گلدان را، شاخه ای را جدا می کرد و در دستش نگه می داشت. من از پشت پنجره یواشکی با بغض نگاهش می کردم. آمد عقب تر انگار که بخواهد نگاه آخر را بکند. ناگهان انگار توجهش جلب شد به دو تابلوی چوبی رنگ شده درون باغچه ها که اسم دخترش رویش نوشته شده بود: سلین. رفت سمت دو باغچه وسط حیاط و هر دو تابلو را از خاک در آورد. شاید فکر کرده بود که دخترَکَش ممکن است بهانه تابلوها را بگیرد. برگشت عقب و آخرین نگاه را به حیاطشان انداخت.
مدتی بعد زن و شوهر آمدند در خانه ام و با هم حرفهایمان را زدیم و خداحافظی کردیم. این بار، بغض زن را از رو به رو دیدم. بغلم کرد. گفت هر بار مادرت سر زد بهت، یک سر پیش ما بیایید.
فردا شبش که خانه آمدم، آقای همسایه آمده بود که احتمالا خرده کاری هایی که قبل از تحویل خانه باید انجام میداد را تمام کند. آخرین حرفهایمان را سر تسویه حساب قبض آب زدیم. طبق معمول اشتباه حساب کرده بود و کمتر از چیزی که من بدهکار بودم ازم گرفته بود! بهش گفتم که باید بیشتر بهش بدهم و برود دوباره حساب کند! تا حالا چند بار پیش آمده که مبلغی که من بدهکار بودم را اشتباهی کمتر حساب کرده و من رفته ام بهش گفته ام که چیزی جا انداخته. آن شب هم کلی از دقتم تشکر کرد. بهش گفتم شما که رفتید من گریه کردم. برای اینکه مطمئن شوم که فهمیده انگشتانم را از سمت چشمانم به پایین کشیدم. گفت خانومم هم همین طور و صورتش را به حالت گریه درآورد و بعد خندید.
حالا دو هفته ای می شود که من دارم به نبودنشان عادت می کنم. دیگر ویولت را راحت تر می توانم جلوی خانه پارک کنم و جایم باز شده. اما هربار که می برم بگذارمش جلوی پنجره همسایه های غایب، حس کسی را دارم که دزدکی اموال یکی دیگر را برداشته. ماندن و دیدن رفتن دیگران، چیز غریبی است...
*همسایه های سابقم از بلغارهای ترک زبان بودند.
این روزها و شبها بغض دارم... بغضی که چاره اش فقط گوش دادن نوحه های اصیل است. حرف خانم افغان در مجلس شام غریبان عراقی ها هنوز توی سرم است که ایام غم و عزاداری تازه از شام غریبان شروع می شود...برای همین خوش نداشتم از مشغولیات دنیا بنویسم.
اما خب چه کنم؟ ظرفیتم کم است. از اینکه محبور شدم کلی هزینه کنم و بلیطم را تغییر دهم تا روسا موافقت کنند که در ژانویه مرخصی بروم دلگیرم، حالم گرفته است از اینکه همکار تا دوباره احتیاج پیدا کرده به من، می آید و با من حرف می زند و چندان هم به روی خودش نمی آورد که اگر من مجبور به تغییر برنامه شدم به خاطر او بود. و چیزهای دیگری از همین دست...
دیشب اما چیزی فهمیدم که دلگیری ام را بیشتر کرد. قبلا از خواستگاری (البته خواستگار که نه در حد کسی که معرفی شده که یک جلسه آدم ببینتش) گفته بودم که با هم تفاهم اعتقادی نداشتیم. من در این مدت، اگر حرفی شده بود، همیشه به خوبی از او یاد کرده بودم. دیشب فهمیدم که طرف در جمع ایرانی هایی شهرش نشسته تعریف کرده که با من حرف زده و کل حرفهایمان را تقلیل داده به یک مثال که من فقط به عنوان مصداق عدم تفاهم فکری گفته بودم. جوری که انگار بخواهد خودم و فکرم را دست بیندازد که چقدر سطحی ام. آخرین باری که به متلک چیزی در این مورد می گوید، دوستم که معرف ما به هم بود، می گوید: شما خیلی بی انصافید، اون بنده خدا هیچ وقت بدی شما رو نگفت! و او هم با تعجب می گوید: جدی؟؟!!
دلم گرفت از اینکه چه خوش بین دیده بودم ماجرا را. از اینکه انقدر رعایت کرده بودم که جواب منفی ام رنگ کبر و خود برتر بینی نداشته باشد و با هزار دلیل و برهان برای طرف روشن کرده بودم که علی رغم اینکه آدم محترمی است برایم، به هر حال سبک زندگی مان فرق دارد و عدم تفاهم اعتقادی هم اثرش را در زندگی مشترک می گذارد و برای هر دو طرف سخت می شود.
انگار تازه چشمانم باز شده که خیلی از آدمها با همه ادعای روشن فکری و آزاد اندیشی شان، آخرش دوست دارند آدم را به یک برچسب تقلیل دهند و بگویند مثلا "مذهبی" ها آنطور و "با حجاب" ها اینطور...
دلم هنوز چرکین بود امروز. اما می دانستم که در این وانفسای دنیا غر زدن از این چیزها شاید نا شکری باشد. گفتم خدایا من رویم نمی شود در این ایام بزرگترین غم عالم، از چیزهایی از این دست به تو مستقیما گله کنم. پس بگذار با حافظ درددل کنم. حافظ هم بی جوابم نگذاشت:
باده خور غم مخور و پند مقلد منیوش
اعتبار سخن عام چه خواهد بودن
یک مقطعی هم هست توی زندگی که می فهمی مدتهاست که توجهت به هیچ فردی از جنس مخالف برای رابطه عاطفی جذب نمیشه. یعنی نه لزوما به افراد در دسترس ها، بلکه حتی به کسانی که دور از دسترسند، ولی تو یواشکی هم آرزو نمی کنی که مثلا عشق و توجه و علاقه اونها یا امثال اونها رو داشتی.
گاهی اما بعد از مدتها دل دل کردن، فکر می کنی مثلا از شخصیت و سبک زندگی فلان آدم خوشت میاد و شاید اصلا یک زمانی رابطه ای باهاش ایجاد بشه که رنگ و بوی عاطفی هم داشته باشه. تا میای با خودت کنار بیای که واقعا شاید بشه اون آدم رو در ذهن به عنوان یار آینده تصور کرد و سنجید، در عرض مدت کوتاهی تصویری که ازش داشتی به هم می ریزه. بد هم به هم میریزه. و باز تو می مونی و جایی که همچنان توی ذهنت خالی می مونه.
نمی دونم این خوبه که آدم در آرزوی عشق هیچ بنی بشر مشخصی روی زمین نباشه یا نه؟ از یک جهت خوبه چون جلوی خیال پردازی های بیهوده و دل مشغولی های فلج کننده رو می گیره. اما از طرف دیگه مانع این میشه که آدم مدتی با حس و حال عاشقی خوش باشه.
نمی دونم واقعا. من الان با تنهایی زندگی کردن مشکل جدی ندارم. اما دوست دارم برای آینده ام شریکی داشته باشم. شریکی که بفهمَتم، بفهمَمِش. شریکی که رفیق باشه، حامی باشه، همدل باشه، وفا و مرام داشته باشه. شریکی که توجه ویژه ام رو خرجش کنم. بخشی از حس هام و وجودم فقط مال اون باشه و منم تنها مالک عشق و توجه خاص اون باشم. اینا فکر نمی کنم خواسته های نامعقولی باشه.
نمی دونم چرا اینطوری شده که بخش قابل توجهی از آدمها یارشون رو نمی بینند و پیدا نمی کنند. نمی دونم... شاید هم از اول همین بوده. ولی خدایا! اگر قراره یک سری آدمهای زمینت تا آخر بی یار بمونن در این دنیا، خودت بی نیازشون کن از یار دنیایی!